Een alternatieve manier van het verkrijgen van het Nederlandse staatsburgerschap

Het is algemeen bekend dat vreemdelingen na vijf jaar verblijf in Nederland het Nederlandse staatsburgerschap kunnen verwerven door naturalisatie. De procedure voor naturalisatie is complex: niet alleen moet de aanvrager voldoen aan alle voorwaarden zoals onder andere ononderbroken verblijf, een hoofdverblijf in Nederland, het slagen voor het inburgeringsexamen, maar het kan ook mogelijk een jaar duren voordat op de aanvraag wordt besloten.  Er is behalve naturalisatie echter nog een andere manier om het Nederlanderschap te verkrijgen; namelijk de 'optie' procedure. De optie kan worden beschouwd als een versnelde naturalisatie, waarbij de aanvraag wordt behandeld door de gemeente (de stad waar u woont) en niet door de Nederlandse Immigratiedienst (IND). Bovendien volgt op de optie aanvraag binnen drie maanden een besluit. Of u in aanmerking komt voor het indienen van een optie aanvraag, hangt af van het feit of u onder een van de volgende categorieën valt:

1. U bent een meerderjarig. U bent geboren in het Koninkrijk der Nederlanden en woont hier al sinds uw geboorte. U heeft een geldige verblijfsvergunning op de datum van uw optie aanvraag.
2. U bent geboren in het Koninkrijk der Nederlanden. U woont hier al minstens 3 jaar onafgebroken met een geldige verblijfsvergunning en u heeft vanaf uw geboorte geen nationaliteit (u bent staatloos).
3. U bent minderjarig en u bent door een Nederlander erkend. U bent ten minste 3 jaar direct voorafgaand aan de optieverklaring door deze Nederlander onafgebroken verzorgd en opgevoed. Daarnaast ben u nog geen Nederlander voor de wet, door erkenning of door gerechtelijke vaststelling van het vaderschap.
4. U bent een meerderjarig. Vanaf het moment dat u 4 jaar oud werd, u woont in het Koninkrijk der Nederlanden. Gedurende deze periode heeft u een geldige verblijfsvergunning gehad.
5. U bent een meerderjarig en een oud-Nederlander. Daarnaast woont u al minstens 1 jaar in het Koninkrijk der Nederlanden. Gedurende dit jaar heeft u een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd of een tijdelijke verblijfsvergunning met een niet-tijdelijk verblijfsdoel.
6. U bent getrouwd met een Nederlander, of u bent ten minste 3 jaar de geregistreerde partner van een Nederlander. Dit huwelijk of geregistreerd partnerschap is ononderbroken en met dezelfde Nederlander. Bovendien woont u al minstens 15 jaar onafgebroken in het Koninkrijk der Nederlanden met een geldige verblijfsvergunning, direct voorafgaand aan de bevestiging van het Nederlanderschap.
7. U bent 65 jaar of ouder. En u hebt ten minste 15 jaar onafgebroken in het Koninkrijk der Nederlanden gewoond, met een geldige verblijfsvergunning, direct voorafgaand aan de bevestiging van het Nederlanderschap.
8. U bent voor 1 januari 1985 geadopteerd door een Nederlandse vrouw. De adoptie is uitgesproken door een rechtbank binnen het Koninkrijk der Nederlanden.
9. U bent minderjarig en staat onder gezamenlijk gezag, als gevolg van een rechterlijke uitspraak of door de wet, uitgeoefend door uw niet-Nederlandse moeder of vader samen met een Nederlander. U bent door deze Nederlander verzorgd en opgevoed gedurende een periode van ten minste 3 jaar sinds het instellen van dat gezag. Daarnaast woont u niet in het land waarvan u de nationaliteit heeft.
10. U bent voor 1 januari 1985 getrouwd met een niet-Nederlandse echtgenoot en heeft daardoor uw Nederlandse nationaliteit verloren. U maakt binnen 1 jaar na de ontbinding van het huwelijk een optieverklaring af. In dit geval is de voorwaarde van rechtmatig verblijf in het Koninkrijk der Nederlanden niet van toepassing.
11. U bent voor 1 januari 1985 geboren bij een Nederlandse moeder. Ten tijde van uw geboorte had uw vader niet de Nederlandse nationaliteit.

Dubbele nationaliteit

Hoewel het Nederlandse immigratierecht dubbele en meervoudige nationaliteiten voor Nederlanders verbiedt, tenzij het voor hen onmogelijk is om afstand te doen van deze andere nationaliteiten, bestaan op deze hoofdregel enkele uitzonderingen. In het geval waar de aanvrager in Nederland als vluchteling wordt erkend, of als de aanvrager een huwelijks- of geregistreerde relatie heeft met een Nederlandse burger, is het voor hen mogelijk dubbele nationaliteiten te hebben. Desalniettemin bestaat er een andere mogelijkheid om dubbele nationaliteit te verkrijgen, namelijk door middel van de optie procedure, specifiek in het geval van categorie 5 van bovengenoemde lijst van personen die in aanmerking komen voor de optie procedure. Onder bepaalde omstandigheden, is dit mogelijk door afstand te doen van het Nederlanderschap om het vervolgens opnieuw te verkrijgen. Echter, dit is een buitengewoon technische procedure.

Het verwerven van de Nederlandse nationaliteit met onderbroken verblijf? 

Als geen van de optievoorwaarden op u van toepassing is, of als u tijdens het vijfjarig verblijf in Nederland een onderbroken verblijf heeft gehad, kunt u mogelijk toch het Nederlanderschap aanvragen. Op grond van artikel 8 van de Rijkswet op het Nederlanderschap komen personen die gedurende tien jaar in Nederland hebben verbleven en die gedurende twee jaar voorafgaand aan de aanvraag ononderbroken verblijf hebben gehad, ook in aanmerking voor verkrijging van het Nederlanderschap door naturalisatie.